Respecteer de Natuur

Door: Maksida Vogt, Academia Liberti

Weten we nog wel hoe dat moet? Kunnen we ons dat nog herinneren of is dit gevoel er helemaal niet meer? Als we om ons heen kijken naar hoe we onze paarden vandaag de dag houden, kunnen we alleen constateren dat dat gevoel er niet meer is. Hoe kunnen we anders verklaren dat we paarden in stallen gevangen houden achter tralies? Hoe kunnen we anders de kleine weitjes verklaren waar onze paarden dagelijks staan? Ja, meer dan staan is het niet…het kan geen leven genoemd worden.

Laten we bij het begin beginnen. Domesticatie maakt het paard ongeschikt voor zijn originele leefomgeving, de steppe, en voor die manier van leven. Het gaat slechts om de voordelen die het de mensen brengt. Die manier van paarden houden maakt het paard geschikter en gemakkelijker om te houden en gebruiken, makkelijker te misbruiken. Dit is een eis van de mens, het paard moet functioneren als een machine, zoals en wanneer de mens het belieft. En het paard mag niet te veel terug eisen. Dat paarden in stallen gehouden worden, is een normale situatie voor ons. Maar we zouden ons af moeten vragen waarom we onze paarden in stallen houden?

Omdat het veiliger voor ons is, gemakkelijker en goedkoper. Er zijn geen andere redenen en geen van deze redenen heeft dan ook maar het kleinste beetje respect voor de basis behoeften van het paard. Paarden hebben geen stal nodig, wij hebben een stal nodig. Erger nog: zo maken we onze paarden ziek. Veel verkoudheden en ontstekingen zijn het gevolg van warme stallen en het gebruik van dekens. We doen een deken op ons paard om te voorkomen dat hij een wintervacht krijgt, maar die hebben ze nodig voor hun eigen bescherming. En dan zien we Haflingers met dekens op in het midden van Bavaria, Duitsland…

We beschadigen deze prachtige dieren, we vertroetelen ze dood. We scheren hun behang van de benen, dat de benen tegen vocht moet beschermen. We kortwieken de manen die ze voor bescherming nodig hebben. We verwijderen het natuurlijke huidvet van hun huid met borstels, dat ze tegen de kou en regen moet beschermen. We zorgen ervoor dat hun hoeven de grond niet meer raken, terwijl de grond de beste hoefverzorging biedt. We vernietigen het temperatuur regulerende mechanisme van de huid en vacht door dekens op te doen. We scheren hun vacht zelfs… We mishandelen ze… We maken onze paarden ziek… We moeten eindelijk eens wakker worden…
We moeten ons realiseren dat geen enkele uitgave, netheid, knie hoge hooiberg of op bijpassende kleur uitgezochte accessoires het weiland ooit kunnen vervangen. Alleen daar kan een paard gezond blijven en zich paard voelen.

Paarden hebben rechten en behoeften, die met voeten worden getreden. Alleen als het paard leeft in voor de soort geschikte omstandigheden, kan hij zich letterlijk paard voelen. Hij moet buiten in een weiland, in een kudde geboren worden en daar moet hij ook opgroeien. Hij zou opgevoed moeten worden door de merrie en de hengst, hij zou moeten spelen en stoeien met zijn maatjes, hij zou pseudo gevechten en races met ze moeten kunnen doen en zijn positie in de kudde winnen en behouden. Dit heeft het jonge paard allemaal nodig om gezond op te groeien, zowel fysiek als geestelijk… Dit is natuurlijk, een primaire behoefte, het is essentieel.
Dus waarom wordt dit niet gerespecteerd? Waarom onthouden we veulens van deze behoeftes vanaf de eerste dag dat ze geboren worden? Waarom is het een regel dat veulens binnen of na 6 maanden afgespeend worden?

De belangrijkste voorwaarde voor een voor de soort geschikte leefsituatie is ze in een kudde te houden met een hengst. Het paard als zijnde vluchtdier kan alleen dan psychisch ontspannen en rusten, wanneer paarden hoger in rang, een leidende merrie of hengst, de wacht houden en over hen waken en alarm slaan in geval van gevaar en ze dan ook verdedigen. Het jonge paard kan dan ondertussen rustig grazen, spelen, soezen en slapen. Paarden die deze situatie nooit gekend hebben, zijn veelal nerveus. Gebaseerd op ervaringen met bijvoorbeeld een reservaat met wilde Mustangs, zou een kudde uit niet minder dan 6 paarden moeten bestaan.

De tweede belangrijke eigenschap van voor de soort geschikte leefomstandigheden is nauw verbonden aan de eerste: de grootte van de weilanden. Het is noodzakelijk dat een paard regelmatig zijn uithoudingsvermogen, hart- en longfunctie en zijn bloedsomloop kan trainen. Dit heeft hij nodig om gezond te blijven. De weilanden in Duitsland zijn doorgaans klein. Ze zijn eerder geschikt als gevangenis dan voor het welzijn van het paard. Oh, natuurlijk is het nog beter dan een box, dat moge duidelijk zijn, maar niet meer dan een zwakke poging om tot voor de soort geschikte leefomstandigheden te komen. Het is tijd om te heroverwegen, hier is dringend een verandering nodig.

De weilanden zouden zo divers mogelijk ingericht moeten zijn, met bomen en struiken, heuvels en dalen. En langgerekt, tenminste 1000 – 15000 m lang. Om een idee te geven hoe natuurlijk paarden houden eruit zou moeten zien om voor de soort geschikt genoemd te kunnen worden. Het zou ongeveer zo moeten zijn: 20 tot 30 paarden met 40 koeien op 150 tot 500 hectare woestenij begroeid met bomen en struiken, dag en nacht buiten vanzelfsprekend. En als dit als fictie klinkt, zou er een grote alarmbel moeten gaan rinkelen over hoe ons beeld van voor de soort geschikte leefomstandigheden is.

Het paard is een vluchtdier, hij moet zijn vlucht impuls, vlucht reflex en fysieke mobiliteit ontwikkelen en behouden, net als zijn ontspanningsfases. Het is daarom dat veulen spelletjes zo belangrijk zijn, maar nog belangrijker zijn enorme weilanden die de hele kudde uitnodigen om over grotere afstanden te rennen en om de vlucht reflex en het uithoudingsvermogen te stimuleren.

En ik vraag me af: Waarom wordt dit niet gerespecteerd? Waarom realiseren wij ons dit niet?
Als het paard vertrouwen verliest in zijn vlucht mogelijkheden, fysiek, omdat hij vastgebonden staat, opgesloten is of zich ingesloten voelt of als hij zijn mentale vertrouwen verliest, omdat hij gewond, kreupel, ondervoed of overvoed is, geen conditie heeft of overwerkt is of omdat hij zo bereden is dat iedere beweging pijn doet…dan verliest het paard zijn wil, lust en moed voor het leven…

Er zijn paarden die na verloop van tijd echt stuk gaan door verkeerde behandeling. Mensen zeggen dan ‘dat het vuur in ze gedoofd is’ of ‘de vonkel uit de ogen is verdwenen’… En inderdaad, kijk maar om je heen, is er iets triesters dan paarden die weven, kribbe bijten of met uitgestoken tong staan? Kijk maar eens naar ze! Kunnen we onze verantwoordelijkheid voor hun nemen? Hoe kunnen we dit laten gebeuren? Blijven we dit ondersteunen?

Of…gaan we leven met respect voor deze machtige dieren en geven we ze hun geboorterecht terug…

Met respect en liefde…,
Maksida Vogt in opvolging van Sadko Solinski